บันทึกการเรียนรู้ครั้งที่ 17

วันศุกร์ที่ 28 เมษายน 2560 : เวลา 08.30 - 12.30 น.

เรียนต่อจากเรื่อง การส่งเสริมพัฒนาการและการปรับพฤติกรรมเด็กปฐมวัยที่มีความต้องการพิเศษ

บทบาทของครู

• ตำแหน่งการนั่งของเด็กไม่ควรให้นั่งติดหน้าต่างหรือประตู

• ให้เด็กนั่งแถวหน้าสุดใกล้โต๊ะครู

• จัดให้เด็กนั่งติดกับนักเรียนที่ไม่ค่อยเล่น ไม่ค่อยคุยในระหว่างเรียน

• ให้เด็กมีกิจกรรม เปลี่ยนอิริยาบถบ้าง

การส่งเสริมทักษะต่างๆ ของเด็กพิเศษ

1. ทักษะทางสังคม

• การเล่นเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งต่อการเรียนรู้ทักษะทางสังคม

• เด็กจะสนใจกันเองโดยอาศัยการเล่นเป็นสื่อ

• ในช่วงแรกๆ เด็กจะไม่มองเด็กคนอื่นเป็นเพื่อน  แต่เป็นอะไรบางอย่างที่น่าสำรวจ สัมผัส ผลัก ดึง

ยุทธศาสตร์การสอน

• เด็กพิเศษหลายๆคนไม่รู้วิธีเล่น  ไม่รู้ว่าจะเล่นอย่างไร

• ครูเริ่มต้นจากการสังเกตเด็กแต่ละคนอย่างเป็นระบบ

• จะบอกได้ว่าเด็กมีทักษะการเล่นแบบใดบ้าง

• ครูจดบันทึก

• ทำแผน IEP

การกระตุ้นการเลียนแบบและการเอาอย่าง

• วางแผนกิจกรรมการเล่นไว้หลายๆอย่าง

• คำนึงถึงเด็กทุกๆคน

• ให้เด็กเล่นเป็นกลุ่มเล็กๆ 2-4 คน

• เด็กปกติทำหน้าที่เหมือน “ครู” ให้เด็กพิเศษ

ครูปฏิบัติอย่างไรขณะเด็กเล่น

• อยู่ใกล้ๆ และเฝ้ามองอย่างสนใจ

• ยิ้มและพยักหน้าให้ ถ้าเด็กหันมาหาครู

• ไม่ชมเชยหรือสนใจเด็กมากเกินไป

• เอาวัสดุอุปกรณ์มาเพิ่ม เพื่อยืดเวลาการเล่น

• ให้ความคิดเห็นที่เป็นแรงเสริม

การให้แรงเสริมทางสังคมในบริบทที่เด็กเล่น

• ครูพูดชักชวนให้เด็กร่วมเล่นกับเพื่อน

• ทำโดย “การพูดนำของครู”

ช่วยเด็กทุกคนให้รู้กฎเกณฑ์

• ไม่ง่ายสำหรับเด็กพิเศษ

• การให้โอกาสเด็ก

• เด็กพิเศษต้องเรียนรู้สิทธิต่างๆ เหมือนเพื่อนในห้อง

• ครูต้องไม่ใช้ความบกพร่องของเด็กพิเศษเป็นเครื่องต่อรอง

2. ทักษะภาษา

• เข้าใจสิ่งที่ผู้อื่นพูดไหม

• ตอบสนองเมื่อมีคนพูดด้วยไหม

• ถามหาสิ่งต่างๆไหม

• บอกเล่าเหตุการณ์ต่างๆที่เกิดขึ้นไหม

• ใช้คำศัพท์ของตัวเองกับเด็กคนอื่นไหม

การปฏิบัติของครูและผู้ใหญ่

• ไม่สนใจการพูดซ้ำหรือการออกเสียงไม่ชัด

• ห้ามบอกเด็กว่า  “พูดช้าๆ”   “ตามสบาย”   “คิดก่อนพูด”

• อย่าขัดจังหวะขณะเด็กพูด

• อย่าเปลี่ยนการใช้มือข้างที่ถนัดของเด็ก

• ไม่เปรียบเทียบการพูดของเด็กกับเด็กคนอื่น

• เด็กที่พูดไม่ชัดอาจเกี่ยวข้องกับการได้ยิน

 

3. ทักษะการช่วยเหลือตนเอง

เรียนรู้การดำรงชีวิตโดยอิสระให้มากที่สุด

การกินอยู่ 

การเข้าห้องน้ำ 

การแต่งตัว 

กิจวัตรต่างๆในชีวิตประจำวัน

ลำดับขั้นในการช่วยเหลือตนเอง

• แบ่งทักษะการช่วยเหลือตนเองออกเป็นขั้นย่อยๆ

• เรียงลำดับตามขั้นตอน

4. ทักษะพื้นฐานทางการเรียน

• การช่วยให้เด็กแต่ละคนเรียนรู้ได้ 

• มีความรู้สึกดีต่อตนเอง

• เด็กรู้สึกว่า “ฉันทำได้”

• พัฒนาความกระตือรือร้น อยากรู้อยากเห็น

• อยากสำรวจ อยากทดลอง

โปรแกรมการศึกษาเฉพาะบุคคล
(Individualized Education Program)

แผน IEP

• คัดแยกเด็กพิเศษ

• ครูต้องรู้ว่าเด็กมีปัญหาอะไร

• ประเมินพัฒนาการเด็กเป็นระยะ จะทำให้ทราบว่าจะต้องเริ่มช่วยเหลือเด็กจากจุดไหน ในทักษะใด

• เด็กสามารถทำอะไรได้  / เด็กไม่สามารถทำอะไรได้

• แล้วจึงเริ่มเขียนแผน IEP

ประกอบด้วย

• ข้อมูลส่วนตัวของเด็ก

• ระบุว่าเด็กมีความจำเป็นต้องได้รับบริการพิเศษอะไรบ้าง

• การระบุความสามารถของเด็กในขณะปัจจุบัน

• เป้าหมายระยะยาวประจำปี / ระยะสั้น

• ระบุวัน เดือน ปี ที่เริ่มทำการสอน และคาดคะเนการสิ้นสุดของแผน

• วิธีการประเมินผล

ขั้นตอนการจัดทำแผนการศึกษารายบุคคล

1. การรวบรวมข้อมูล

• รายงานทางการแพทย์

• รายงานการประเมินด้านต่างๆ

• บันทึกจากผู้ปกครอง ครู และผู้ที่เกี่ยวข้อง

2. การจัดทำแผน

• ประชุมผู้ที่เกี่ยวข้อง

• กำหนดจุดมุ่งหมายระยะยาวและระยะสั้น

• กำหนดโปรแกรมและกิจกรรม

• จะต้องได้รับการรับรองแผนการศึกษาเฉพาะบุคคลจากทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง

การกำหนดจุดมุ่งหมาย

จุดมุ่งหมายระยะยาว

• กำหนดให้ชัดเจน แม้จะกว้าง

– น้องนุ่นช่วยเหลือตนเองได้

– น้องดาวร่วมมือกับผู้อื่นได้ดีขึ้น

– น้องริวเข้ากับเพื่อนคนอื่นๆ ได้

จุดมุ่งหมายระยะสั้น

• ใคร 

• อะไร 

• เมื่อไหร่ / ที่ไหน 

• ดีขนาดไหน 

3. การใช้แผน

4. การประเมินผล ** การประเมินในแต่ละทักษะหรือแต่ละกิจกรรม

  อาจใช้วิธีวัดและกำหนดเกณฑ์แตกต่างกัน**  

• ได้ความรู้เกี่ยวกับบทบาทครูที่จะปฏิบัติต่อเด็กมากขึ้น ทำให้สามารถรู้เทคนิคการสอน การรับมือกับพฤติกรรมต่าง ๆ รวมทั้งการเขียนเพื่อจัดกิจกรรมให้กับเด็กพิเศษ เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดทั้งต่อเด็ก คุณครู และผู้ปกครอง

ประเมินตนเอง  :  เมื่ออาจารย์อธิบาย ยกตัวอย่างเพิ่มเติม ทำให้มีความเข้าใจมากยิ่งขึ้น มีความสุขในการเรียน ไม่เคร่งเครียด

ประเมินเพื่อน  :  เพื่อน ๆ ตรงต่อเวลา เมื่อมีปัญหาหรือมีอะไรก็จะแลกเปลี่ยนให้กันฟังตลอด ให้ความร่วมมือในการทำกิจกรรมต่าง ๆ

ประเมินอาจารย์  :  อาจารย์เข้าสอนตรงเวลา เป็นกันเอง ยิ้มแย้มแจ่มใส ให้คำปรึกษาที่ดีแก่นักศึกษาเสมอมา

บันทึกการเรียนรู้ครั้งที่ 16

วันศุกร์ที่ 21 เมษายน 2560 

* เข้าค่ายผู้กำกับลูกเสือ *

บันทึกการเรียนรู้ครั้งที่ 15

วันศุกร์ที่ 14 เมษายน 2560

* หยุดเทศกาลวันสงกรานต์ *

บันทึกการเรียนรู้ครั้งที่ 14

วันศุกร์ที่ 7 เมษายน 2560

* ไม่มีการเรียนการสอน เนื่องจากอาจารย์ติดราชการ *

บันทึกการเรียนรู้ครั้งที่ 13

วันศุกร์ที่ 31 มีนาคม 2560 

* ไม่มีการเรียนการสอน *

บันทึกการเรียนรู้ครั้งที่ 12

วันศุกร์ที่ 24 มีนาคม 2560 : เวลา 08.30-12.30 น.

เรียนเรื่อง การส่งเสริมพัฒนาการและการปรับพฤติกรรม
เด็กปฐมวัยที่มีความต้องการพิเศษ

          ก่อนเข้าสู่การเรียนเนื้อหา อาจารย์ได้แจกข้อสอบกลางภาคให้นักศึกษาดูว่า ตนเองได้คะแนนสอบเท่าไร แล้วเฉลยข้อสอบไปพร้อม ๆ กัน เพื่อจะได้เข้าใจ และจำได้มากขึ้น

               กิจกรรมต่อมา คือ กิจกรรมมือของฉัน อาจารย์ให้วาดภาพลายมือของตนเอง ข้างที่ไม่ถนัด โดยไม่ให้ดูลายมือจริงในขณะวาด จากนั้นก็ให้เพื่อนทายว่า รูปลายมือนี้ เป็นของใคร หากสามารถทายถูก แสดงว่า คนวาดเก็บรายละเอียดได้ดี และวาดได้เสมือนจริง

ผลงานของหนูเองค่ะ ^______^

กิจกรรมนี้ อาจารย์ได้ให้ข้อคิด คำแนะนำว่า ในการสังเกตพฤติกรรมของเด็ก

หากเด็กแสดงพฤติกรรมอะไรออกมา เราต้องจดบันทึกในทันที เพราะถ้าเวลาผ่านไป

เราจะสามารถลืมได้ และจะทำให้ได้รายละเอียดที่ไม่ครบถ้วน ขนาดลายมือที่อยู่กับเรามาทั้งชีวิต

เรายังไม่สามารถจดจำรายละเอียดได้ทั้งหมดเลย

เนื้อหา

การส่งเสริมพัฒนาการและการปรับพฤติกรรม
เด็กปฐมวัยที่มีความต้องการพิเศษ

•  เพื่อให้เด็กสามารถช่วยเหลือตนเองได้ในชีวิตประจำวัน

•  ใช้ชีวิตอยู่ในสังคมได้ใกล้เคียงกับคนปกติมากที่สุด 

•  เน้นการดูแลแบบองค์รวม (Holistic Approach)

1. การฟื้นฟูสมรรถภาพทางการศึกษา

•  เพิ่มทักษะพื้นฐานด้านสังคม การสื่อสาร และทักษะทางความคิด 

•  เกิดผลดีในระยะยาว 

•  เน้นการเตรียมความพร้อมเพื่อให้เด็กสามารถใช้ในชีวิตประจำวันจริงๆแทนการฝึกแต่เพียงทักษะทางวิชาการ

•  แผนการจัดการศึกษาเฉพาะบุคคล (Individualized Education Program; IEP)

•  โรงเรียนการศึกษาพิเศษเฉพาะทาง โรงเรียนเรียนร่วม ห้องเรียนคู่ขนาน

2.การฟื้นฟูสมรรถภาพทางสังคม

•  การฝึกฝนทักษะในชีวิตประจำวัน (Activity of Daily Living Training)

•  การฝึกฝนทักษะสังคม (Social Skill Training)

•  การสอนเรื่องราวทางสังคม (Social Story)

3. การบำบัดทางเลือก

•  การสื่อความหมายทดแทน (AAC)

•  ศิลปกรรมบำบัด (Art Therapy)

•  ดนตรีบำบัด (Music Therapy)

•  การฝังเข็ม (Acupuncture)

•  การบำบัดด้วยสัตว์ (Animal Therapy)

การสื่อความหมายทดแทน 

(Augmentative and Alternative Communication ; AAC)

•  การรับรู้ผ่านการมอง (Visual Strategies)

•  โปรแกรมแลกเปลี่ยนภาพเพื่อการสื่อสาร 

(Picture Exchange Communication System; PECS)

•  เครื่องโอภา (Communication Devices)

•  โปรแกรมปราศรัย

ตัวอย่าง โปรแกรมแลกเปลี่ยนภาพเพื่อการสื่อสาร

ใช้เพื่อสื่อความหมายว่า ต้องการอะไร ? โดยนำภาพมาติดใส่แผ่นกระดาษที่เตรียมไว้

ตัวอย่าง ขำ ๆ (อาจารย์ไปขุดมาจาก Facebook)

>___________<

  

 

• ได้แนวคิดว่า หากเด็กแสดงพฤติกรรมอะไร จะต้องรีบจดบันทึกทันที เพื่อให้ได้ข้อมูลที่เป็นจริง ครบถ้วน และไม่เสี่ยงต่อการลืม
• สามารถนำโปรแกรมแลกเปลี่ยนภาพเพื่อการสื่อสาร หรือ PECS มาใช้ในการส่งเสริมพัฒนาการและการปรับพฤติกรรมเด็กปฐมวัยที่มีความต้องการพิเศษได้ แต่ต้องใช้ในระยะเวลาพอประมาณ ไม่ควรใช้ตลอดไป เพราะเด็กจะไม่เกิดพัฒนาการที่ดีขึ้น

ประเมินตนเอง  :  เข้าเรียนตรงเวลา เข้าใจเนื้อหาที่เรียนในวันนี้ และเรียนอย่างมีความสุข สนุกสนาน

ประเมินเพื่อน  :  เพื่อน ๆ มีความตั้งใจในการทำงาน ให้คำปรึกษา ช่วยเหลือซึ่งกันและกัน

ประเมินอาจารย์  :  อาจารย์ใจดี พูดจาสุภาพอ่อนโยน ยิ้มแย้มแจ่มใส ให้คำแนะนำ ยกตัวอย่างในการเรียนให้เข้าใจง่ายมากยิ่งขึ้น และอธิบายงานอื่น ๆ ที่นักศึกษาอยากทราบ ด้วยความเต็มใจ

บันทึกการเรียนรู้ครั้งที่ 11

วันศุกร์ที่ 17 มีนาคม 2560 : เวลา 08.30 - 12.30 น.

สอบกลางภาค และเรียนต่อเรื่อง 

การจัดประสบการณ์การศึกษาแบบเรียนรวม
สำหรับเด็กปฐมวัย

• การศึกษาปกติทั่วไป (Regular Education)

• การศึกษาพิเศษ (Special Education)

• การศึกษาแบบเรียนร่วม  (Integrated Education หรือ Mainstreaming)

• การศึกษาแบบเรียนรวม  (Inclusive Education)

 ความหมายของการศึกษาแบบเรียนร่วม (ประเทศไทย)

(Integrated Education หรือ Mainstreaming)

* โรงเรียนมีสิทธิ์เลือกเด็ก *

• การจัดให้เด็กพิเศษเข้าไปในระบบการศึกษาทั่วไป

• มีกิจกรรมที่ให้เด็กพิเศษกับเด็กทั่วไปได้ทำร่วมกัน

• ใช้ช่วงเวลาช่วงใดช่วงหนึ่งในแต่ละวัน

• ครูปฐมวัยและครูการศึกษาพิเศษร่วมมือกัน

การเรียนร่วมบางเวลา (Integration) 

การเรียนร่วมเต็มเวลา (Mainstreaming)

ความหมายของการศึกษาแบบเรียนรวม (Inclusive Education) *โรงเรียนไม่มีสิทธิ์เลือกเด็ก*

• การศึกษาสำหรับทุกคน

• รับเด็กเข้ามาเรียนรวมกันตั้งแต่เริ่มเข้ารับการศึกษา 

• จัดให้มีบริการพิเศษตามความต้องการของแต่ละบุคคล

ปรัชญาของการเรียนรวม (Wilson, 2007)

บทบาทครูปฐมวัยในห้องเรียนรวม

•      ครูไม่ควรวินิจฉัย
•      ครูไม่ควรตั้งชื่อหรือระบุประเภทเด็ก
•      ครูไม่ควรบอกพ่อแม่ว่าเด็กมีบางอย่างผิดปกติ
•      สังเกตเด็กอย่างมีระบบ
•      จดบันทึกพฤติกรรมเด็กเป็นช่วง ๆ
• 
  

กิจกรรมวาดภาพดอกบัว

เพื่อให้ฝึกการสังเกตรายละเอียดของภาพ เช่นเดียวกับการเก็บรายละเอียด

จดบันทึกพฤติกรรมของเด็ก

ชมวิดีโอความสามารถของน้องช่อแก้ว https://www.youtube.com/watch?v=xwwgg3OQB5Y

• ทำให้ได้ความรู้เกี่ยวกับการศึกษาแบบเรียนรวม และปรัชญาการศึกษาที่กล่าวไว้ว่า การศึกษาสำหรับทุกคน (Education for All) เราเป็นครูต้องให้ความรู้ ความรักเท่าเทียมกัน ให้โอกาสเด็ก และเข้าใจในความแตกต่างของเด็กแต่ละคน จัดกิจกรรมให้เหมาะสมกับเด็ก เพื่อให้เด็กได้มีพัฒนาการการเรียนรู้มากที่สุด

ประเมินตนเอง  :  ตั้งใจเรียนและสนุกกับการเรียน เข้าใจเนื้อหาที่อาจารย์อธิบาย

ประเมินเพื่อน  :  เพื่อน ๆ ตั้งใจเรียน ให้คำปรึกษาซึ่งกันและกันในทุก ๆ เรื่อง

ประเมินอาจารย์  :  อาจารย์น่ารัก เป็นกันเอง เรียนด้วยแล้วไม่เครียดไม่เบื่อหน่าย และยังได้ความรู้ประสบการณ์มากมาย