บันทึกการเรียนรู้ครั้งที่ 2

วันศุกร์ที่ 13 มกราคม 2560 : เวลา 08.30 - 12.30 น.

          วันนี้ เรียนเป็นชั่วโมงแรก อาจารย์ได้ให้ใบปั๊มการเข้าเรียน และให้ตัวปั๊มรูปคิตตี้ว่ามาเรียนตรงเวลา และได้รางวัลเด็กดีคนละ 1 ดวง สำหรับทุกคนที่มาเรียนในวันนี้ จากนั้นก็แนะนำ แนวการสอนต่าง ๆ อย่างคร่าว ๆ ที่จะเรียนหรือทำกิจกรรมในเทอมนี้

• บทเรียนที่ 1 คือ เด็กที่มีความต้องการพิเศษ
   (Children with special needs) เพื่อเป็นการทบทวนความรู้เดิม และสามารถต่อยอดความรู้ใหม่ต่อไป

เด็กปฐมวัยที่มีความต้องการพิเศษ
 (Early Childhood with special needs)

• ความหมาย

1. ทางการแพทย์  มักจะเรียกเด็กที่มีความต้องการพิเศษว่า “เด็กพิการ” หมายถึง 

          เด็กที่มีความผิดปกติ มีความบกพร่อง สูญเสีย สมรรถภาพ อาจเป็นความผิดปกติ ความบกพร่องทางกาย การสูญเสียสมรรถภาพทางสติปัญญา ทางจิตใจ

2. ทางการศึกษา เด็กที่มีความต้องการทางการศึกษาเฉพาะของตัวเอง ซึ่งจำเป็นต้องจัดการศึกษาให้ต่างไปจากเด็กปกติทางด้านเนื้อหา หลักสูตร กระบวนการที่ใช้ และการประเมินผล

  

• พฤติกรรมและพัฒนาการของเด็กที่มีความต้องการพิเศษ

เด็กที่มีความบกพร่องทางพัฒนาการ

•  เด็กที่มีพัฒนาการล่าช้ากว่าเด็กปกติในวัยเดียวกัน

•  พัฒนาการล่าช้าอาจพบเพียงด้านใดด้านหนึ่ง หลายด้าน หรือทุกด้าน

•  พัฒนาการล่าช้าในด้านหนึ่งอาจส่งผลให้พัฒนาการในด้านอื่นล่าช้าด้วยก็ได้

ปัจจัยที่มีผลต่อพัฒนาการ

•  ปัจจัยทางด้านชีวภาพ 

•  ปัจจัยด้านสภาพแวดล้อมก่อนคลอด     

•  ปัจจัยด้านกระบวนการคลอด      

•  ปัจจัยด้านสภาพแวดล้อมหลังคลอด 

สาเหตุที่ทำให้เกิดความบกพร่องทางพัฒนาการ

1. พันธุกรรม

ปากแหว่งเพดานโหว่ 

(จะมีปัญหาเรื่องการพูด และเวลาเป็นหวัด มีน้ำมูก)

นอกจากนั้น ยังมีเด็กสีผิวเผือก, ดาวน์ซินโดรม, neurofibromatosis : เท้าแสนปม

 2. โรคของระบบประสาท

•  เด็กที่มีความบกพร่องทางพัฒนาการส่วนใหญ่มักมีอาการหรืออาการแสดงทางระบบประสาทร่วมด้วย 

•  ที่พบบ่อยคือ อาการชัก

3. การติดเชื้อ 

•  การติดเชื้อตั้งแต่อยู่ในครรภ์ น้ำหนักตัวแรกเกิดน้อย ศีรษะเล็กกว่าปกติ อาจมีตับม้ามโต (สามารถรักษาได้) การได้ยินบกพร่อง ต้อกระจก (เสี่ยงต่อการเป็นหูหนวก ตาบอด)

•  นอกจากนี้การติดเชื้อรุนแรงภายหลังเกิด เช่น สมองอักเสบ เยื้อหุ้มสมองอักเสบ 

เป็นสาเหตุที่พบได้บ้าง

4. ความผิดปกติเกี่ยวกับเมตาบอลิซึม
(เกี่ยวกับฮอร์โมน ระบบเผาผลาญ)

•  โรคที่ยังเป็นปัญหาสาธารณสุขไทย คือ ไทรอยด์ฮอร์โมนในเลือดต่ำ (รักษาได้ แต่ไม่หายขาด ต้องรักษาอย่างสม่ำเสมอ)
อาการ 
-  รู้สึกหนาวได้ง่าย
-  เหนื่อยง่ายกว่าปกติ
-  ผิวหนังแห้งกว่าปกติ
-  ผมแห้ง
-  ซึม ขี้หลงขี้ลืม
-  ท้องผูก

5. ภาวะแทรกซ้อนระยะแรกเกิด

•  การเกิดก่อนกำหนด น้ำหนักตัวแรกเกิดน้อย และภาวะขาดออกซิเจน

6. สารเคมี

•  ตะกั่วเป็นสารที่มีผลกระทบต่อเด็กและมีการศึกษามากที่สุด

•  มีอากาศซึมเศร้า เคลื่อนไหวช้า ผิวดำหมองคล้ำเป็นจุดๆ

•  ภาวะตับเป็นพิษ

•  ระดับสติปัญญาต่ำ

แอลกอฮอล์

•  น้ำหนักแรกเกิดน้อย

•  มีอัตราการเพิ่มน้ำหนักหลังเกิดน้อย ศีรษะเล็ก

•  พัฒนาการของสติปัญญาก็มีความบกพร่อง

•  เด็กบกพร่องทางพฤติกรรมและอารมณ์

                                  (ไม่มีผลต่อสติปัญญา)

นิโคติน

•  น้ำหนักแรกเกิดน้อย ขาดสารอาหารในระยะตั้งครรภ์

•  เพิ่มอัตราการตายในวัยทารก

•  สติปัญญาบกพร่อง

•  สมาธิสั้น พฤติกรรมก้าวร้าว มีปัญหาด้านการเข้าสังคม

7. การเลี้ยงดูที่ไม่เหมาะสมรวมทั้งการขาดสารอาหาร (ไม่ใช่สาเหตุหลัก)

8. สาเหตุอื่นๆ (เช่น อุบัติเหตุ คลอดก่อนกำหนด)

อาการของเด็กที่มีความบกพร่องทางพัฒนาการ

•  มีพัฒนาการล่าช้าซึ่งอาจจะพบมากกว่า 1 ด้าน

•  ปฏิกิริยาสะท้อน (primitive reflex) ไม่หายไปแม้จะถึงช่วงอายุที่ควรจะหายไป (ปกติควรหายก่อน 1 ขวบ)

แนวทางการวินิจฉัย

เด็กที่มีความบกพร่องทางพัฒนาการ

1. การซักประวัติ

2. การตรวจร่างกาย

3. การสืบค้นทางห้องปฏิบัติการ

4.การประเมินพัฒนาการ

การประเมินที่ใช้ในเวชปฏิบัติ

•  แบบทดสอบ Denver II

•  Gesell Drawing Test 

•  แบบประเมินพัฒนาการเด็กตามคู่มือส่งเสริมพัฒนาการเด็กอายุแรกเกิด - 5 ปี สถาบันราชานุกูล  

• มีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับเด็กที่มีความต้องการพิเศษมากขึ้น เพื่อที่จะนำไปใช้ในการเรียน และการสอน การจัดประสบการณ์แบบเรียนรวมได้อย่างถูกต้อง
• ทำให้เราเข้าใจพฤติกรรมต่าง ๆ ของเด็กที่มีความต้องการพิเศษ และสามารถปฏิบัติตนต่อเด็กอย่างถูกต้อง เช่น ต้องใจเย็น มีเมตตา ให้สิทธิเท่าเทียมกันกับเด็กคนอื่น ๆ เอาใจใส่เป็นพิเศษ เป็นต้น

ประเมินตนเอง : เข้าเรียนตรงเวลา มีความเข้าใจเกี่ยวกับเด็กที่มีความต้องการพิเศษมากขึ้น สามารถทำแบบทดสอบได้อย่างถูกต้อง

ประเมินเพื่อน : เพื่อน ๆ ให้คำปรึกษา เมื่อไม่เข้าใจ มีความกระตือรือร้นในการเรียน การทำกิจกรรม 

ประเมินอาจารย์ : อาจารย์เข้าสอนตรงเวลา ยกตัวอย่างพฤติกรรม ลักษณะของเด็กที่มีความต้องการพิเศษให้นักศึกษาเข้าใจมากขึ้น รวมทั้งการเล่าประสบการณ์ให้ฟัง เป็นการแลกเปลี่ยนเรียนรู้กัน บรรยากาศการเรียนมีความสุข สนุกสนาน

............................................................................